Puxte:
Neteweperwerî ji bo sazkirina “civata muxayel” bi amrazên wêjeyê re di nav pêwendiyê de bûye. Li Ewrûpayê hilatina neteweperweriyê wek şêweyek wêjeyî bi hilatina romanê re ketiye tev, lê di wêjeya kurdî de ev helbesta modern e ku hevalbendiya vê fenomenê kiriye û roman, wek cureyekî berbiçav, heta 1950yî jî ne li holê bû. Di vê nivîsê de ez nîqaş dikim ku gelekî beriya peydabûna çapemeniya çapxaneyî, ku di xebatên li ser destpêka ne- teweperweriya kurdî xala navendî ye, bo kurdan bingeha neteweyê di nav hilberîna helbestkî ya dawiya sedsala 19. de û bi taybetî bi helbestên Hacî Qadirê Koyî (1817-1897) hatiye avêtin. Koyî wateyek nû ya kurdayetiyê afi- rand û wek “weten/welat” diyar kir, ev bi wateyek nû a siyasî axeke sînorkirî bû, wî bi vê hîmên neteweperweriya kurdî avêt. Ez ê li ser rabêja helbestkî ya Koyî, retorîka wî ya tehrîpkar û tevkariya bo avakirinê, geşbûn û belavbûna neteweperweriya kurdî bisekinim. Xebateke li ser deqên wêjeyî yên dawi- ya sedsala 19. ku heta vêga nehatiye dîtin, wê dînamîzma neteweperweriya kurdî û peywenda peydabûna wê ya tevlihev ronîtir bike.
Farangis Ghaderi
Ji Rojhilata Kurdistanê ye, vêga li Zanîngeha Exeterê li ber xelaskirina doktora xwe ye. Teza wê ya doktorayê “Peydabûn û Geşbûna Helbesta Kurdî ya Modern”, li helbesta kurdî de hatina ‘modernite’yê vedikole. Farangis teza xwe ya masterê ji Zanîngeha Şahid Beheştî ya li Tehranê wergirtiye û mijara teza wê li ser kolandina adaptasyonên post-modern ên Romeo û Julieta Shakespeare hûr dibû. Li Zanîngeha Exeterê dersên soranî û farisî daye û pirtûkek soranî bo dersê nivîsandiye. Email: fg236@exeter.ac.uk